Nauka języków obcych w programie Erasmus

Małgorzata Członkowska-Naumiuk
Numer JOwS: 
2012/03
str. 85

Studenci wyjeżdżający w ramach programu Erasmus na kilka miesięcy lub na rok do innego kraju na studia albo na praktykę są zobowiązani znać język, w jakim będą prowadzone zajęcia na uczelni przyjmującej lub jaki będzie używany w firmie albo organizacji oferującej praktykę. Często decydują się także na dodatkowe przygotowanie językowe i biorą udział np. w kursach języka specjalistycznego używanego w ich dziedzinie albo w kursach obcego na poziomie zaawansowanym.

Pobierz artykuł w pliku PDF

Uczelnie w poszczególnych krajach oferują zwykle programy studiów, bloki lub moduły prowadzone w najbardziej rozpowszechnionych językach obcych, najczęściej w języku angielskim. Nie oznacza to jednak, że studenci nie mają możliwości nauki języka lokalnego. Specjalne kursy języka danego kraju dla studentów zagranicznych są powszechną praktyką w państwach europejskich.

Erasmus – program Unii Europejskiej adresowany do szkół wyższych wchodzący w skład szerszego programu „Uczenie się przez całe życie” (LLP – the Lifelong Learning Programme). Wspiera współpracę międzynarodową uczelni, umożliwia wyjazdy studentów za granicę na część studiów i praktykę, ułatwia mobilność pracowników uczelni (wyjazdy w celu prowadzenia zajęć dla studentów zagranicznych szkół wyższych oraz wyjazdy na szkolenia), a także stwarza instytucjom możliwości udziału w międzynarodowych projektach wraz z partnerami zagranicznymi. Najbardziej popularną formą współpracy między uczelniami z różnych krajów jest wymiana studentów i pracowników. Obecnie z wyjazdów Erasmusa korzysta rocznie około 200 tys. studentów i 30 tys. pracowników uczelni. Polska uczestniczy w programie Erasmus od 1998 roku. Przez 14 lat z szansy wyjazdu na stypendium Erasmusa skorzystało ponad 100 tys. polskich studentów. W ostatnich latach Polska zajmuje pierwsze miejsce pod względem liczby pracowników uczelni biorących udział w programie. Międzynarodową wymianę studentów i pracowników prowadzi w naszym kraju około 250 uczelni.

Przygotowanie językowe oferowane zagranicznym studentom Erasmusa przez poszczególne uczelnie

Zgodnie z zaleceniami programu Erasmus uczelnie przyjmujące zagranicznych studentów oferują im kursy języka urzędowego swojego kraju albo regionu (na przykład języki autonomicznych regionów Hiszpanii). Są to zajęcia przeznaczone dla wszystkich studentów z zagranicy studiujących na danej uczelni albo kursy organizowane jedynie dla studentów Erasmusa. Mogą być finansowane lub współfinansowane ze środków przeznaczonych na tzw. organizację mobilności, przyznawanych instytucjom prowadzącym wymianę studentów i pracowników w ramach Erasmusa w danym roku akademickim. Kursy przygotowawcze nie ograniczają się jedynie do nauki języka, ale zawierają również elementy wiedzy o danym kraju. Z tego typu przygotowania językowego korzysta znaczna część studentów Erasmusa.

W programie są ponadto oferowane specjalne kursy języków mniej rozpowszechnionych. Intensywne kursy językowe Erasmusa (EILC) obejmują naukę mniej znanych języków UE i innych krajów uczestniczących w programie Erasmus. Zgodnie z tą zasadą kursy EILC nie obejmują angielskiego, niemieckiego, francuskiego i hiszpańskiego (kastylijskiego). Udział w zajęciach jest bezpłatny. Oprócz studentów Erasmusa mogą w nich brać udział asystenci Comeniusa i Grundtviga[1], którzy są jednak przyjmowani w drugiej kolejności.

Celem intensywnych kursów językowych Erasmusa jest przede wszystkim umożliwienie studentom posługiwania się danym językiem w życiu codziennym i ułatwienie integracji ze środowiskiem lokalnym, dlatego program ukierunkowany jest na praktyczną naukę języka, szczególnie umiejętność komunikowania się. Istotnym elementem kursów jest także program kulturalno-poznawczy pozwalający uczestnikom zdobyć podstawową wiedzę na temat kultury, historii, zwyczajów i realiów społeczno-politycznych kraju, do którego przyjechali.

Kursy EILC są organizowane w następujących państwach: Belgia i Holandia (j. niderlandzki), Bułgaria (j. bułgarski), Cypr i Grecja (j. grecki), Czechy (j. czeski), Dania (j. duński), Estonia (j. estoński), Finlandia (j. fiński i szwedzki), Grecja (j. grecki), Hiszpania – 4 regiony (j. baskijski, kataloński, galicyjski, walencki),, Islandia (j. islandzki), Litwa (j. litewski), Łotwa (j. łotewski), Norwegia (j. norweski), Polska (j. polski), Portugalia (j. portugalski), Rumunia (j. rumuński), Słowacja (j. słowacki), Słowenia (j. słoweński), Szwajcaria (j. włoski), Szwecja (j. szwedzki), Turcja (j. turecki), Węgry (j. węgierski), Włochy (j. włoski).

Intensywne kursy językowe Erasmusa są oferowane przez ośrodki nauczania języków wybierane w wyniku corocznego konkursu organizowanego w danym kraju. Stanowią odrębne działanie w ramach programu Erasmus, na które przeznaczone są wydzielone fundusze. Prowadzone są na poziomie podstawowym i średnio zaawansowanym dla grup około 15-osobowych. Jedna instytucja może prowadzić kursy EILC dla jednej lub kilku grup uczestników. Udział w kursach jest bezpłatny. Zajęcia mogą się odbywać bezpośrednio przed semestrem zimowym (sierpień/wrzesień) oraz przed semestrem wiosenno-letnim (styczeń/luty).

Informacje o kursach oferowanych w poszczególnych krajach oraz o ich organizatorach są zamieszczane na stronie Komisji Europejskiej i na stronach narodowych agencji programu Erasmus. Kandydaci chcący w nich uczestniczyć zgłaszają się za pośrednictwem swoich uczelni (w niektórych krajach oferujących EILC, obecnie w Polsce i we Włoszech, rejestrują się także w systemie online), a w formularzu zgłoszeniowym zaznaczają opcje wyboru ośrodków językowych, do jakich chcieliby trafić. Zgodnie z  regułami programu Erasmus podczas przyjmowania studentów nie powinno dojść do naruszenia zasady równowagi geograficznej, co oznacza, że instytucja koordynująca przyjmowanie studentów na kursy w danym kraju jest zobowiązana czuwać nad tym, by uczestniczył w nich podobny procent studentów z poszczególnych państw. W Polsce rejestrację studentów i ich selekcję koordynuje Narodowa Agencja Programu „Uczenie się przez całe życie” – Erasmus.

Od 1999 r. w kursach EILC organizowanych w różnych krajach wzięło udział ogółem około 45 tys. studentów, w tym około 4 tys. Polaków. W roku 2010/11, z którego pochodzą ostatnie dane zbiorcze Komisji Europejskiej, na zajęciach EILC uczyło się 5872 studentów, tj. około 2,5 proc. ogółu stypendystów Erasmusa w tym roku[2]. Najwięcej osób uczestniczyło w kursach EILC zorganizowanych we Włoszech, Belgii (region flamandzki), Portugalii, Szwecji i Turcji.

 

Znaczniki