Rozwój języka hiszpańskiego w Polsce

Przyłączenie gimnazjów do programu przyczyniło się w pierwszym roku ich działalności do wzrostu liczby uczniów w sekcji dwujęzycznej z hiszpańskim o 605 osób, dając tym samym liczbę całkowitą 2989, co zostało przedstawione na wykresach poniżej.

W szkołach, w których funkcjonuje oddział dwujęzyczny z hiszpańskim, pozostali uczniowie uczęszczający do placówki mają możliwość nauki tego języka. Dla wielu z nich staje się on drugim językiem obcym, a dla niektórych nawet pierwszym. Poza uczniami sekcji, 4796 uczniów z 16 szkół dwujęzycznych uczy się hiszpańskiego, co daje łącznie liczbę 7785 uczniów uczących się hiszpańskiego w szkołach z oddziałami dwujęzycznymi powstałymi w ramach porozumienia.

Działania uzupełniające program

Program oddziałów dwujęzycznych rozwija się dynamicznie w szkolnictwie średnim. Jednym z najważniejszych wyzwań, przed jakimi stanęli twórcy programu, był brak wykwalifikowanych nauczycieli zdolnych do nauczania po hiszpańsku przedmiotów obowiązkowych w oddziale dwujęzycznym, zgodnie z wymogami ustawodawstwa polskiego, a konkretnie Ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty z 7 września 2007 r. (DzU z dnia 1 października 2007 r.). Z problemem tym borykają się również nowo powstające oddziały na poziomie gimnazjalnym. Aby rozwiązać tę kwestię, ministerstwa edukacji obu państw wraz z Instytutem Cervantesa rozpoczęły realizację programu Europrof. Program umożliwia nauczycielom przedmiotów innych niż językowe lub językowe poza hiszpańskim w ciągu trzech lat uzyskać odpowiednie kwalifikacje do nauczania części przedmiotu w języku hiszpańskim w przypadku pierwszej grupy lub nabyć uprawnienia do nauczania języka hiszpańskiego, w przypadku drugiej. Po trzech latach nauki nauczyciele osiągają poziom znajomości języka odpowiadający poziomowi C1 w skali Europejskiego systemu opisu kształcenia językowego, co przygotowuje ich do wyzwań edukacji dwujęzycznej. Do dzisiaj zostało przeszkolonych ponad trzystu nauczycieli, a z powodzeniem zakończyło kursy kwalifikujące ponad 70 proc. z nich.

Kształcenie polskich nauczycieli ELE (języka hiszpańskiego jako języka obcego), znakomitych specjalistów, których rola w sukcesie programu oddziałów dwujęzycznych jest kluczowa, wspiera także hiszpańskie Ministerstwo Edukacji, Kultury i Sportu. Dla nauczycieli organizowane są w okresie letnim kursy na kilku hiszpańskich uniwersytetach: w Grenadzie, w Santiago de Compostela, w Salamance oraz na Międzynarodowym Uniwersytecie Menéndez Pelayo w Santander.

Program oddziałów dwujęzycznych, tak jak został pomyślany w chwili powstawania, skupia się nie tylko na części naukowej, ale także na części edukacyjnej. Dlatego też przez lata program był i jest wzbogacany o różnorodne działania zachęcające i wspierające uczniów.

Zapewne z punktu widzenia uczniów najważniejszą zachętą jest możliwość stwarzana przez uczelnie jak np. uniwersytet w Grenadzie, oferujący absolwentom oddziałów dwujęzycznych kształcenie akademickie w Hiszpanii. Ta uczelnia oferuje absolwentom, którzy otrzymali Título de Bachiller, cztery pełne stypendia pokrywające koszty czesnego, zakwaterowania, wyżywienia i materiałów dydaktycznych na cały cykl studiów magisterskich.

Ministerstwo Edukacji, Kultury i Sportu Hiszpanii przyznało ponadto stypendia dla najlepszych uczniów z każdego oddziału, organizowało wyjazdy edukacyjne do Hiszpanii dla uczniów i ich nauczycieli, przeprowadzało najróżniejsze konkursy itd. Wśród różnorodnych działań należy wspomnieć Europejski Festiwal Teatrów Szkolnych. Na etapie ogólnopolskim, odbywającym się w Warszawie, konkurują ze sobą ośmioosobowe grupy teatralne z każdej ze szkół, przedstawiając 45-minutowe adaptacje sztuk autorów hiszpańskich. Przez dwa dni młodzież współzawodniczy, uczestniczy w przedstawieniach, dzieli się doświadczeniami, ale przede wszystkim pokazuje swoje umiejętności interpretacyjne i językowe. Konkurs ma na celu zainteresowanie uczniów teatrem, zaznajomienie ich z hiszpańską tradycją teatralną oraz doskonalenie języka poprzez pracę nad dykcją, wymową i wzbogacaniem słownictwa. Dwie zwycięskie grupy teatralne, zawsze o znakomitym poziomie, reprezentują Polskę na festiwalu organizowanym każdego roku w innym mieście jednego z siedmiu państw Europy Środkowo-Wschodniej uczestniczących w programie oddziałów dwujęzycznych. W czasie trwającego tydzień festiwalu 14 grup żyje teatrem i językiem hiszpańskim: poprzez warsztaty, wycieczki, rozmowy.

Poza teatralnym organizuje się jeszcze inne konkursy, jak na przykład konkurs prac literackich Giner de los Ríos, które są wyraźnym potwierdzeniem sukcesu edukacyjnego i pedagogicznego programu. Poziom prac w każdej kategorii jest z roku na rok coraz wyższy.

Niewątpliwie na szczególną uwagę zasługuje Olimpiada Języka Hiszpańskiego, dzięki swojemu wysokiemu poziomowi i doniosłej roli w rozpowszechnianiu języka hiszpańskiego i jego ogromnego bogactwa historyczno-kulturowego. Konkurs ten, który odbył się już po raz czwarty, i w którym udział wzięło 190 szkół i ponad 1500 osób, cieszy się ogromnym prestiżem i rokrocznie pokazuje znakomite przygotowanie polskich uczniów z zakresu języka hiszpańskiego oraz historii i kultury krajów hiszpańskiego obszaru językowego. Organizowany trzyetapowo z finałem w Poznaniu, ma wsparcie i pomoc ze strony korpusu dyplomatycznego krajów hiszpańskojęzycznych obecnych w Polsce. To wsparcie, zwłaszcza ze strony Biura Radcy ds. Edukacji Ambasady Hiszpanii w Warszawie, jest wyrazem nie tylko wysokiej rangi konkursu, ale także pierwszorzędnej organizacji i ciężkiej pracy całego zespołu Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego UAM w Poznaniu, odpowiedzialnego za jego przebieg. Więcej informacji o olimpiadzie można znaleźć w artykule jej koordynatorki, dr Małgorzaty Spychały.