Drugi język obcy. Kein Problem!
Przykład 2.
Jeżeli chodzi o słownictwo, to istnieje wiele analogii w języku niemieckim i angielskim. Wprowadzając na zajęciach nowe niemieckie słowa, pokazuję uczniom, że są one podobne w zapisie, brzmią podobnie albo przynajmniej zaczynają się na tę samą literę co w języku angielskim. Dotyczy to leksyki z wielu dziedzin. Poniżej zaprezentowane są przykłady pogrupowane tematycznie.
Te liczne przykłady pokazują, że uczniowie mogą łatwo przyswoić słowa z języka niemieckiego, mając dobrą znajomość słownictwa języka angielskiego.
Przykład 3.
Pewne zasady słowotwórcze są zbieżne w obu językach. W języku niemieckim dodając przyrostek -voll do rzeczownika, tworzymy przymiotnik oznaczający jakąś cechę. W języku angielskim jest to przyrostek -ful. Gdy do niemieckiego rzeczownika dodamy przyrostek -los, derywat będzie miał podobne znacznie jak angielski z przyrostkiem -less (o znaczeniu: brak pewnej cechy):
hoffnungsvoll – hopeful hoffnungslos – hopeless.
Gdy do wielu przymiotników w obu językach dodamy przedrostek un-, uzyskamy derywaty o znaczeniu przeciwstawnym:
pünktlich – unpünktlich punctual – unpunctual
glücklich – unglücklich happy – unhappy.
Podobnie jest, gdy dodamy przedrostek mis- (miss-). W języku angielskim i niemieckim przedrostek ten znaczy „źle, błędnie”:
verstehen – missverstehen inform – misinform.
Oprócz porównywania słów angielskich z niemieckimi uświadamiam też uczniom na lekcjach, że niektóre niemieckie konstrukcje gramatyczne są podobne do konstrukcji występujących w języku angielskim.
Przykład 4.
W obu językach bardzo podobne są zasady tworzenia niektórych pytań.
Gdy pytamy kogoś po niemiecku o wiek, mówimy dosłownie Jak jesteś stary? Pytanie o identycznej strukturze zadajemy też w języku angielskim:
Wie alt bist du? How old are you?
Odpowiedź na to pytanie jest również skonstruowana w podobny sposób w obu językach, czyli dosłownie:
Jestem… lat stary.
Ich bin 17 Jahre alt.
I am 17 years old.
Frazy o bardzo podobnej strukturze formułujemy w obu językach, prosząc o podanie danych osobowych i udzielając odpowiedzi na takie pytanie:
Wie ist dein Name?
What is your name?
Odpowiedzi mają postać:
Mein Name ist…
My name is …
A także:
Wie lange? – How long?
Wie oft? – How often?
Przykład 5.
Zasady stopniowania przysłówków są również podobne w obu językach. W języku niemieckim oraz w języku angielskim dodajemy cząstkę -er w stopniu wyższym. Tworzenie stopnia najwyższego nieco się różni. W języku niemieckim występuje konstrukcja z am plus przymiotnik z cząstką -sten, w języku angielskim natomiast dodajemy cząstkę -est:
schnell – schneller – am schnellsten fast – faster – fastest
lang – länger – am längsten long – longer – longest
W obu językach występuje także stopniowanie nieregularne:
gut – besser – am besten well – better – best
viel – mehr – am meisten much – more – most.
Przykład 6.
W języku niemieckim funkcjonują dwa słowa na określenie wsi. Są to wyrazy das Land i das Dorf. Słowa das Land używamy, gdy mówimy ogólnie, że ktoś mieszka na wsi, w przeciwieństwie do kogoś, kto mieszka w mieście, np.:
Er wohnt in der Stadt und ich wohne auf dem Land(e).
Słowa das Dorf używamy, gdy mówimy, że mieszkamy w jakiejś konkretnej wsi, np.:
Ich wohne im Dorf Kolbuszów.
Z podobnymi zależnościami uczniowie spotkają się w języku angielskim. Na określenie wsi istnieją słowa country i village. Wyraz country jest bardziej ogólny, a słowo village odnosi się do konkretnej nazwy wsi, np.:
He lives in the city and I live in the country.
I live in the village Kolbuszów.
Przykład 7.
Słowa Land w języku niemieckim i country w języku angielskim mają dwa znaczenia, na co zwracam zawsze uwagę uczniów. Jak już wspomniano wcześniej, mogą one oznaczać wieś w bardziej ogólnym znaczeniu, ale mogą też oznaczać kraj, np.:
Mein Land Polen ist sehr schön.
My country, Poland, is very beautiful.