treść strony

Pomysł na zastępstwo, czyli o projekcie "Rescue Teachers"

Żaden nauczyciel nie czuje się komfortowo, kiedy dowiaduje się, że musi pełnić zastępstwo w innej klasie, szczególnie gdy ta informacja dociera do niego w ostatniej chwili. Staje wówczas przed problemem, co zrobić na zastępstwie z grupą – często mu nieznaną, zwykle dużą i mało zmotywowaną do pracy z obcym nauczycielem. Sytuacja ta nie jest łatwa także dla uczniów, bo zastępstwa oznaczają, że korzystają z lekcji w niewielkim stopniu. Jednak nie musi tak być.

Uczę angielskiego od wielu lat i na swoich zajęciach staram się wprowadzać jak najwięcej ciekawych i nowoczesnych elementów, by dostosowywać formę i treść zajęć do potrzeb nastolatków. To znacznie zwiększa ich motywację, chętniej uczestniczą w zajęciach i bardziej systematycznie pracują samodzielnie w domu, dzięki czemu osiągają lepsze efekty w opanowaniu języka obcego. Jak korzystnie wpłynąć na zainteresowanie uczniów? Na przykład wykorzystując na zajęciach nowe technologie.

Lekcje z projektu „Rescue Teachers” są dla nauczycieli swego rodzaju zapleczem, z którego mogą skorzystać w sytuacjach kryzysowych takich jak zastępstwa. Uczniowie zastępstw nie lubią przez towarzyszącą im w ich mniemaniu nudę – zakładają, że będzie coś do przeczytania, wypełnienia, ale na pewno nie spotka ich nic ciekawego. Pełnowartościowe, samowystarczalne interaktywne lekcje wydają się idealnym rozwiązaniem problemu.

Lekcje są ciekawe dla uczniów liceum (np. adaptacja Hamleta dostosowana do poziomu B1) i zawierają element rozrywkowy, a to zachęca ich do dalszego poznawania kultury brytyjskiej. Wykorzystanie kodów QR okazuje się strzałem w dziesiątkę, ponieważ wzmaga zainteresowanie uczniów: nie od razu widać, co się pod takim kodem kryje i jak będzie wyglądać zadanie do zrealizowania. Dodatkowo często konieczne jest użycie telefonu, przez co zadanie zyskuje na atrakcyjności.

Kolejnym plusem lekcji jest nacisk na rozwijanie umiejętności mówienia: pytania wstępne, dyskusje, analizy w parach i grupach. To elementy, które umożliwiają uczniom w bezpiecznej formie wypowiadanie się po
angielsku. Nie są oceniani przez nauczyciela, a jednocześnie mają poczucie dobrze wykonanej pracy, nawet jeśli popełnili przy tym błędy. Do każdej lekcji wprowadzono słownictwo związane z jej tematyką – ćwiczone biernie (np. matching) i czynnie (np. „dokończ zdanie”).

Uczniowie, którzy mieli okazję skorzystać z lekcji, jako zalety wskazywali różne ich aspekty. Dla tych, którzy mieli zajęcia całą klasą i w których brały udział osoby o różnym poziomie zaawansowania, była to znaczna liczba ćwiczeń na mówienie – uczniowie o wyższym poziomie zaawansowania mogli wspierać tych słabszych, a wszyscy odczuwali satysfakcję z sukcesów w komunikacji. Dla innych najbardziej interesujące okazały się ciekawostki związane z kulturą brytyjską i wykorzystanie oryginalnych materiałów. Jako wadę zajęć można wskazać problemy z określeniem czasu trwania poszczególnych aktywności. Aby temu zaradzić, lekcje można zmodyfikować: nieco skrócić albo wydłużyć na kolejne zajęcia.

Refleksje z projektu

Ciekawym elementem tworzenia lekcji była współpraca ze studentkami. Przygotowanie lekcji było czasochłonne. Pierwszy etap stanowiło znalezienie ciekawych materiałów i przygotowanie do nich odpowiednich ćwiczeń. Początkowo odpowiedzialnym za to studentkom kłopoty sprawiało wyznaczenie sobie jednoznacznego celu. Szybko okazało się jednak, że pomysłów na zajęcia jest tak dużo i wszystkie są tak atrakcyjne, że trudno było z czegoś zrezygnować. Kolejny etap stanowił zatem wybór odpowiednich aktywności jak najbardziej korzystnych dla odbiorcy.

Trudności nastręczało prawidłowe określenie czasu trwania poszczególnych zadań, przeważnie były one zbyt krótkie, co zapewne było spowodowane brakiem doświadczenia studentek w pracy w grupie oraz znajomości dynamiki działania 15–30 osobowych klas w polskiej szkole publicznej.  Stopniowo udało nam się wypracować strukturę lekcji, które zawierały wszystkie konieczne naszym zdaniem elementy: rozgrzewkę, ćwiczenia bierne i czynne, słuchanie oraz mówienie w odpowiednich proporcjach.

Moim zdaniem praca nauczyciela to pasmo wymiany informacji i doświadczeń między nim a innymi nauczycielami i uczniami. Uważam, że jest to najlepsza forma nauki – najciekawsza i najbardziej efektywna. Tak było w przypadku projektu „Rescue Teachers”. Kontakt z osobami z innym podejściem, pełnymi zapału i nowych pomysłów, przyniósł korzyści również mnie. Poznałam nowe aplikacje do wykorzystania na zajęciach (np. EdPuzzle) oraz nieco zmienione formy pracy w klasie (np. formę sprawdzenia ćwiczenia poprzez głosowanie). Było to bardzo pouczające doświadczenie, pokazujące, jak ważne są rozwój i praca nad sobą, ponieważ my, nauczyciele, bardzo łatwo popadamy w rutynę, którą trudno przełamać.

Zakończenie

Mamy nadzieję, że lekcje, które powstały w ramach projektu „Rescue Teachers”, stanowią przykład tego, jak w prosty sposób można uatrakcyjnić zajęcia z języka obcego i zachęcić uczniów do działania. Projekt pokazuje także, jak my, nauczyciele, zarówno szkolni i akademiccy, początkujący i doświadczeni, możemy pomagać sobie nawzajem. Każdy z nas ma w zanadrzu jakiś pomysł czy trik, który zna czy stosuje, żeby lekcje były ciekawsze, a dzielenie się pomysłami ułatwia pracę i daje nowe możliwości innym. Serdecznie zachęcamy do zapoznania się z naszymi lekcjami i bezpłatnego wykorzystywania ich na swoich zajęciach.

Powiązane artykuły