Śledź wydarzenia językowe

Część spotkania poświęcono nauczaniu języka polskiego w połączeniu z zagadnieniami kulturowymi. W sesji plenarnej Aleksandra Achtelik pochyliła się nad wystawą muzealną jako tekstem kultury i spojrzała na nią z perspektywy podejścia komunikacyjnego jako narzędzia do nietypowego poszerzania leksyki. Jej referat uzupełniły dwa kolejne wystąpienia wygłoszone w sekcjach tematycznych. Dominika Matufala-Makuch zaproponowała podejście ewolucyjne, kładące nacisk na umiejętność językowego radzenia sobie w różnych sytuacjach. Zaproponowała quest muzealny, który nie tylko zachęcał do poznawania ekspozycji, lecz także inicjował interakcje z pracownikami instytucji kultury i ćwiczył nie tylko kompetencje lingwistyczne, lecz dawał możliwość wykorzystania kompetencji socjolingwistycznych i pragmatycznych. Natomiast Katarzyna Žák-Caplot zaprezentowała publikację promującą ekologiczne podejście do nauczania języka polskiego jako obcego poprzez zintegrowane poznawanie kompetencji kluczowych oraz kultury i historii, które zilustrowała zbiorami i wystawami Muzeum Warszawy. Książka opublikowaną przez Wydawnictwo FRSE – wydawcę „Języków Obcych w Szkole”, można bezpłatnie pobrać z Czytelni Wydawnictwa.

Na toruńskim spotkaniu nie zabrakło rozważań nad katalogami ogólnopolskich i regionalnych zagadnień kulturowych, które należałoby realizować w ramach programów nauczania JPJO. Iwona Ndiaye oraz Maria Rółkowska sprawdziły, jakie informacje na temat Warmii i Mazur można znaleźć (lub nie) w podręcznikach do nauki języka polskiego, a następnie zaproponowały źródła, z których można korzystać w przypadku braku odpowiednich treści w materiałach dydaktycznych (telewizja regionalna i uniwersytecka, blogi turystyczne, podcasty, wycieczki do muzeów, warsztaty tańca, itd.). Praktyczny sposób pracy z regionalną herstorią z Górnego Śląska zaproponował Tomasz Gęsina na przykładzie omówienia scenariusza lekcji opartej na książce Od jednego Lucypera, w której Chorzów staje się jednym z pełnoprawnych bohaterów powieści. Tematem zintegrowanego nauczania języka i kultury XIX wieku zajęła się Magdalena Rumińska, która, na przykładzie polskich noweli pozytywistycznych, stara się pracować nad rozwijaniem sprawności mówienia. Barbara Łukaszewicz nie skupiła się stricte na zagadnieniach historyczno-kulturowych, lecz omówiła możliwości, jakie daje wykorzystanie socjologii w nauczaniu języków obcych. Zastanawiała się nad aktualnością podręczników kształtujących np. obraz polskiej rodziny w porównaniu do najnowszych badań, a także sposobami integracji treści językowych i wiedzy o społeczeństwie.

Podczas spotkania dokonano również przeglądu nowopowstałych lub właśnie powstających podręczników i materiałów wspierających naukę języka polskiego, przede wszystkim uczniów z Ukrainy. Ponieważ w ramach projektu „Integracja przez język” w programie Nauka dla Społeczeństwa MEiN powstaje specjalna otwarta platforma dla nauczycieli, uczestnicy spotkania mogli poznać nie tylko wyniki badań przeprowadzonych w projekcie przez Katarzynę Stankiewicz oraz koncepcję działań opracowaną przez Annę Żurek, lecz również wiele pomocy dydaktycznych, które na omawianej platformie się znajdą, w podziale na rozwijanie poszczególnych sprawności językowych. Małgorzata Gębka-Wolak omówiła materiały „Między nauką o języku a nauką języka” wspomagające dzieci uchodźcze z Ukrainy w poznawaniu gramatyki języka polskiego. Marzena Błasiak-Tytuła przedstawiła podręcznik „Głoski wokół nas” służący do nauczania polskiej wymowy. Na przykładzie podręcznika „Piszę po polsku” Joanna Samp-Szulc skoncentrowała się na pisaniu, a Samanta Busiło zaprezentowała dwa wybory polskich tekstów kultury dla dorosłych i młodych obcokrajowców – „Silva rerum” oraz „Ryby, żaby i raki”. Nie zabrakło innych wątków takich, jak historyczne spojrzenie na nauczanie JPJO w Polsce przygotowane przez Piotra Kajaka oraz, znajdujące się na przeciwległym biegunie tematycznym, nietuzinkowe podejście do wykorzystania narzędzi do nauki zdalnej Pauliny Kaźmierczak. Uwagę zwrócono też na rozwijanie kompetencji gramatycznych i wyzwania w nauczaniu języka polskiego jako odziedziczonego, a także na wariantywność form językowych w uczenie (się) polszczyzny, na czym skupiła się Agnieszka Karolczuk.

Dwudniową konferencję zakończył cykl warsztatów poszerzających praktyczne umiejętności edukatorów językowych i prezentujących ciekawe narzędzia oraz materiały dydaktyczne. Organizatorami konferencji były Studium Kultury i Języka Polskiego dla Obcokrajowców, Katedra Języka Polskiego oraz Studium Podyplomowe Nauczania Języka Polskiego jako Obcego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Spotkanie było również okazją do świętowania 30-lecia Studium Kultury i Języka Polskiego dla Obcokrajowców UMK.