Szwedzki, niemiecki i angielski należą do grupy języków germańskich, która wywodzi się z języka pragermańskiego. Języki germańskie są obecnie rozpowszechnione na wielu obszarach kuli ziemskiej, m.in. wskutek kolonizacji, która trwała przez ostatnie 300 lat. Mimo iż języki te wywodzą się z Europy, posługuje się nimi także sporo ludzi spoza tego kontynentu. Dotyczy to przede wszystkim języka angielskiego, który należy do oficjalnych języków ONZ, a obecnie jest językiem najczęściej używanym w kontaktach międzynarodowych. Niekiedy jest także określany pierwszym uniwersalnym językiem ludzkości. Jednakże znajomość angielskiego obecnie bardzo często już nie wystarcza w karierze zawodowej. Coraz więcej osób decyduje się na udział w różnych kursach językowych, a języki mniej popularne zyskują sukcesywnie na znaczeniu. Dla przykładu, w 2012 r. na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu najpopularniejszym kierunkiem była filologia szwedzka (na jedno miejsce przypadało 33 chętnych.
Z perspektywy osoby uczącej się języka szwedzkiego mogę powiedzieć, iż nauka kolejnego języka germańskiego, gdy zna się już wcześniej inne (w moim przypadku niemiecki i angielski), jest niezwykle ciekawa. Języki te są językami pozycyjnymi, czyli wszystkie mają taki sam szyk wyrazów w zdaniu twierdzącym. W języku szwedzkim, niemieckim i angielskim występują najczęściej zdania o stałym porządku linearnym, zwanym SVO, czyli podmiot na pierwszej pozycji, orzeczenie – na drugiej, dopełnienie – na końcu. Także kolejność wyrazów we frazie nominalnej jest taka sama w tych trzech językach. Oto przykład:
[wszystkie ilustracje znajdują się w załączonym poniżej pliku pdf]
W procesie uczenia się i nauczania języków obcych blisko spokrewnionych na uwagę zasługuje obszar leksykalny. W przypadku języka niemieckiego, angielskiego i szwedzkiego korelacje między wyrazami są bardzo istotne i wyraźne. Jednak trzeba mieć na uwadze tzw. „fałszywych przyjaciół”, czyli słowa lub wyrażenia pisane w dwóch językach tak samo lub podobnie, ale mające inne znaczenia. Zjawisko to doskonale ilustrują przykłady podane poniżej.
W tabelkach zostało zestawione słownictwo niemieckie i szwedzkie oraz angielskie i szwedzkie.
„Fałszywi przyjaciele” mogą nieraz sprawiać trudności podczas nauki języków obcych, mimo że ich liczba z pewnością jest nieznaczna w stosunku do liczby wyrazów, które mają podobne brzmienie i takie samo znaczenie w obu językach.
Poniżej zaprezentowane są ćwiczenia przeznaczone dla osób, które rozpoczynają naukę języka szwedzkiego i znają bardzo dobrze język niemiecki. Przygotowane zadania dotyczą jednego zakresu tematycznego Kurz über den Menschen – Kort om en människa. Ćwiczenia mają na celu zwrócenie uwagi na podobieństwa między językami w obszarze leksykalnym. Uświadamiają one, iż język niemiecki i język szwedzki mają wspólne korzenie. Zadania te stanowią także doskonałą motywację dla uczących się, gdyż wykorzystują ich wcześniej zdobyte umiejętności językowe.
Kurz über den Menschen – Kort om människan
I. Po przeczytaniu opisu postaci uzupełnij tabelkę.
Tjena,
jag heter Lars och jag är 20 år gammal. Jag kommer från Sverige och bor i Stockholm. Jag studerar engelska. Jag talar engelska, spanska. Jag gillar att läsa böcker.
Hejsan!
Mitt namn är Kristina. Jag är 25 år gammal. Jag kommer från Polen. Jag kan prata franska. Jag studerar medicin. Jag tycker om filmer och musik.
Hej!
Jag är Daniel. Jag är 23 år gammal. Jag kommer från Frankrike och bor i Paris. Jag pratar engelska, ryska. Sport är min hobby.
Tja!
Jag heter Olof. Jag är en 20-årig pojke som kommer från Norge. Jag bor i Norges huvudstad – Oslo. Jag kan två främmande språk: tyska, italienska. På min fritid tycker jag om att läsa om historia.
II. Odpowiedz na zadane pytania, wzorując się na wcześniejszych opisach postaci.
1. Vad heter du?
...........................................................................................
2. Varifrån kommer du?
...........................................................................................
3. Vilka främmande språk kan du?
...........................................................................................
4. Vad har du för intressen?
...........................................................................................
III. Uzupełnij tabelkę.
[wszystkie ilustracje znajdują się w załączonym poniżej pliku pdf]
IV. Znajdź wyrazy o tym samym znaczeniu, a następnie zapisz je według wzoru podanego w tabeli.
[wszystkie ilustracje znajdują się w załączonym poniżej pliku pdf]
V. Kroppen – der Körper – podpisz części ciała.
[wszystkie ilustracje znajdują się w załączonym poniżej pliku pdf]
VI. Uzupełnij tabelkę słownictwem z ramki, a następnie podpisz ilustracje.
[wszystkie ilustracje znajdują się w załączonym poniżej pliku pdf]
VII. Uzupełnij drzewo genealogiczne podanymi wyrazami.
[wszystkie ilustracje znajdują się w załączonym poniżej pliku pdf]
Bibliografia
- Łuczyński E., Maćkiewicz J. (1999) Językoznawstwo ogólne. Wybrane zagadnienia. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
- Sletten S. (red.) (2004) Nordens språk med rötter och fötter. Köpenhamn: Nord, 31-32
- Sigurðsson H. A. (1985) Om ordföljd i germanska språk: en liten studie i språkvariation [online] [dostęp 26.04.2013].
- Falska vänner – ord som låter lika men betyder olika [online] [dostęp 01.05.2013].