Lekcja języka obcego nierozerwalnie jest związana z poznawaniem nowej kultury, historii oraz tradycji obszaru, którego języka się uczymy lub nauczamy. Nauczyciel jest nie tylko prowadzącym po meandrach gramatyki i leksyki, ale także przewodnikiem po nowym świecie, w który uczeń wkracza, przyswajając nowy język, i odgrywa ogromną rolę w rozwijaniu autonomii ucznia (Toporek 2022). Nauka języka nie powinna się skupiać wyłącznie na powtarzaniu słownictwa czy struktur gramatycznych – nadrzędnym celem powinna być komunikacja i umiejętność zastosowania danych struktur oraz poznanych słów i zwrotów w konkretnej sytuacji. Niniejszy scenariusz lekcji prezentuje jedną z flagowych tradycji Wielkiej Brytanii – afternoon tea, znaną w języku polskim jako popołudniowa herbatka lub, bardziej poprawnie, podwieczorek.
Często się wskazuje, że podczas lekcji języka obcego nauczyciel powinien wykorzystywać materiały autentyczne, przedstawiające język dyskursu jak najbardziej naturalny i wykorzystywany przez rodzimych użytkowników tego języka, takie jak gazety, magazyny, reklamy, przepisy kulinarne, horoskopy (Kilickaya 2004; Akbari i Razavi 2016) oraz integrować lekcję języka z elementami kultury. Przedstawiony poniżej scenariusz wpisuje się w tę retorykę – wirtualnie zabiera ucznia do londyńskiej herbaciarni Fortnum & Mason, gdzie uczeń poznaje słownictwo dotyczące rezerwacji stolika oraz uczy się, jak zamówić podwieczorek. Ponadto poznaje elementy kultury Wielkiej Brytanii – zapoznaje się z tradycjami picia herbaty oraz wspólnego celebrowania podwieczorku.
Bibliografia
Akbari, O., Razavi, A. (2016), Using authentic materials in the foreign language classrooms: Teachers’ perspectives in EFL classes, „International Journal of Research Studies in Education”, nr 5(2), s. 105–116.
Kilickaya, F. (2004), Authentic materials and cultural content in EFL classrooms, „The Internet TESL Journal”, nr 10(7).
Toporek, M. (2022), Rola nauczyciela w rozwijaniu autonomii ucznia w warunkach nauki zdalnej. Przykłady rozwiązań praktycznych, „Języki Obce w Szkole”, nr 2, s. 65–74.
Scenariusz lekcji
Temat lekcji: An English afternoon tea at Fortnum & Mason’s – z wizytą w angielskiej herbaciarni
Typ szkoły: szkoła ponadpodstawowa
Poziom nauczania: B1+
Cele lekcji
Cele komunikacyjne:
Uczeń:
- potrafi zarezerwować stolik w herbaciarni lub restauracji,
- potrafi złożyć zamówienie w herbaciarni lub restauracji.
Cele językowe:
GRAMATYCZNE
Uczeń:
- potrafi sformułować zdania w czasie Future Simple,
- potrafi sformułować pytanie.
LEKSYKALNE
Uczeń:
- używa wyrażeń: „poproszę/wezmę…”,
- potrafi nazwać angielskie przekąski i napoje,
- potrafi wypełnić formularz internetowy swoimi danymi (name, surname) podczas rezerwacji stolika,
- rozumie menu i pytania kelnera.
SOCJOKULTUROWE
Uczeń:
- zna i rozumie wagę tradycji picia herbaty w Wielkiej Brytanii,
- zna herbaciarnię w Londynie.
Metody i techniki pracy:
praca z tekstem
praca ze stroną internetową
scenka sytuacyjna
metoda eksponująca
praca w parach
Formy oceniania:
Ocena bezpośrednia – ocena w czasie odgrywania scenki sytuacyjnej.
Przebieg lekcji:
Wstęp
- Good morning, students! (3 min)
Powitanie uczniów. Omówienie celów lekcji oraz przybliżenie sposobu pracy na lekcji. Zapisanie tematu na tablicy: An English afternoon tea at Fortnum & Mason’s – z wizytą w angielskiej herbaciarni.
2. Do you like tea? What do you usually eat in the afternoon? (5 min)
Rozgrzewka językowa
Wersja 1 (bez rekwizytów): Nauczyciel pyta uczniów, czy lubią pić herbatę i co mają w zwyczaju jeść na podwieczorek. Nauczyciel mówi o tradycji picia herbaty w Wielkiej Brytanii na podwieczorek.
Wersja 2 (z rekwizytami): Aby wzbudzić zainteresowanie uczniów, przydatne będzie przyniesienie i zaprezentowanie prawdziwych przedmiotów związanych z afternoon tea, np. puszki z herbatą, imbryka, dzbanuszka na mleko, filiżanek, serwetek. Można również przygotować „stolik” – wybrać jedną z ławek, nakryć ją obrusem i ustawić na niej wymienione wyżej elementy. Nauczyciel pyta o angielskie nazwy tych przedmiotów i opowiada o tradycji picia herbaty w Wielkiej Brytanii na podwieczorek.
Część właściwa lekcji
1. Let’s watch a video (5 min)
Nauczyciel odtwarza wideo przedstawiające herbaciarnię Fortnum & Mason w Londynie (<youtu.be/qQBVWY-yGKQ>). Lektor filmu pokrótce prezentuje w języku angielskim historię tego miejsca, uczniowie mogą zapoznać się z wnętrzem, informacjami o herbatce popołudniowej (afternoon tea) i tym, co się na nią składa.
2. What do you think? Would you like to visit this place? (5 min)
Nauczyciel pyta uczniów o wrażenia po obejrzeniu wideo i o to, czy chcieliby odwiedzić to miejsce. W razie potrzeby wyjaśnia nowe słownictwo.
3. Let’s book a table (7 min)
Nauczyciel odtwarza na ekranie stronę internetową <fortnumandmason.com>. Pokazuje uczniom poszczególne zakładki i wspólnie przechodzą przez proces rezerwacji stolika, wybierając datę i godzinę rezerwacji. Nauczyciel objaśnia słownictwo: book a table, date, number of guests, time, dietary restrictions, special occasions, notes. Uczniowie proponują fikcyjne imię (first name) oraz nazwisko (surname). Uwaga: to prawdziwa strona, nie wysyłamy formularza!
Fot. 1. Rezerwacja stolika
Źródło: <sevenrooms.com/reservations/diamondjubileeteasalon>.
4. Let’s order a tea (11 min)
Nauczyciel rozdaje uczniom menu herbaciarni Fortnum & Mason, pobrane ze strony <fortnumandmason.com/media/fortnums/blogpost/pdf/festive-afternoon-tea-menu.pdf> i wydrukowane. Należy zwrócić uwagę, że istnieje menu podstawowe, wegetariańskie czy bezglutenowe, można rozdać wszystkim uczniom identyczne menu lub różne. Nauczyciel pisze na tablicy kilka przykładowych zwrotów przydatnych w trakcie rozmowy z kelnerem i składania zamówienia.
Waiter: Can I take your order? Anything to drink? Is everything all right? It will take about 30 minutes.
Guest: I will have a scone, please. I will pay by credit card. Is this sandwich vegetarian? Thank you very much.
Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z menu, w razie potrzeby sprawdzenie nowego słownictwa w słownikach oraz przedstawienie scenki imitującej składanie zamówienia w herbaciarni. Uczniowie pracują w parach, a nauczyciel krąży po sali, słuchając pracy uczniów i w razie potrzeby pomagając im w wykonywaniu zadania.
Fot. 2. Menu w herbaciarni Fortnum&Mason
Źródło: <fortnumandmason.com/media/fortnums/blogpost/pdf/festive-afternoon-tea-menu.pdf>.
Podsumowanie i utrwalenie materiału (9 min)
Nauczyciel przypomina o tym, jak ważna jest dla Brytyjczyków tradycja popołudniowej herbatki. Mówi o istnieniu w Londynie różnych herbaciarni i prosi o przypomnienie nazwy herbaciarni, którą uczniowie wirtualnie odwiedzili w trakcie tej lekcji. Nauczyciel pyta uczniów, co to znaczy to book a table oraz jakie elementy w języku angielskim (name, surname, date) należy podać w trakcie tej aktywności. Następnie prosi każdego ucznia o powiedzenie w języku angielskim nazwy jednej potrawy, która najbardziej przypadła mu do gustu z menu herbaciarni Fortnum & Mason. Nauczyciel dziękuje uczniom za wspólny czas i się żegna.
Możliwe rozwinięcie:
W okresie świąt Bożego Narodzenia – pokazanie uczniom wideo prezentującego świąteczną wystawę w Fortnum & Mason (<youtu.be/KHsHMcmFB6o>).
Zaprezentowanie tego materiału może być dla ucznia ciekawą wariacją w tematyce świąt Bożego Narodzenia i możliwością nauki słownictwa powiązanego z tradycjami anglosaskimi, chociaż niekoniecznie związanego ze stricte religijnym aspektem świąt Bożego Narodzenia. Istnieje wiele możliwości wykorzystania tego materiału, poniżej zaprezentowane są pomysły dotyczące kategorii leksykalnych lub gramatycznych.
Ćwiczenie pierwsze: Spot the decoration!
Uczniomwie w parach lub grupach identyfikują różne dekoracje pokazane w filmie. Tłumaczą ich nazwy na język angielski. Wygrywa para lub grupa, która odnajdzie i nazwie najwięcej z nich. Przykłady: wreath, ivy, holly, tinsel, Christmas lights, tin soldier.
Ćwiczenie drugie: Spot George!
Uczniowie uważnie oglądają film i starają się odpowiedzieć na pytanie, co robi pracownik w mundurku Fortnum & Mason, który jest głównym bohaterem wystawy. Używając czasu Present Continuous, tworzą zdania. Możliwe odpowiedzi: George is welcoming the guests. George is painting the bauble. George is decorating the tree. George is baking the biscuits. George is setting the table. George is tasting the Christmas pudding. George is wrapping the presents.
Ćwiczenie trzecie: Spot the food!
Uczniowie starają się odnaleźć tradycyjne angielskie świąteczne dania oraz słodkości. Przykłady: turkey, cranberry, mince pie, Christmas pudding, jelly, chocolate, gingerbread, Christmas trees, peaches in brandy, figs.
Ćwiczenie czwarte: Spot the present!
Nauczyciel wprowadza informacje dotyczące Boxing Day. Uczniowie starają się odgadnąć, co może znajdować się w zapakowanych w papier prezentach po ich kształtach (fragment wideo 2:10–2:13). Przykładowe odpowiedzi: teddy-bear, lamp, toy, bag, bike, wooden train.
Nauczyciel zadaje pytania o prezenty, które uczniowie chcieliby dostać lub których nie chcieliby dostać. Uczniowie mogą stworzyć w języku angielskim listę prezentów (wishlist) dla siebie oraz dla różnych osób, np. członków swojej rodziny lub przyjaciół.
