treść strony

Sposób na rozwój zawodowy i zdobycie kwalifikacji językowych dla nauczycieli-niejęzykowców

Niniejszy artykuł powstał głównie z myślą o nauczycielach wychowania przedszkolnego, którzy w ramach rozwoju zawodowego lub nowych zadań w pracy zawodowej planują zdobycie lub potwierdzenie swoich kwalifikacji językowych. Jednym ze sposobów na osiągnięcie obu powyższych celów może być przystąpienie do egzaminu Cambridge English: First. Przedstawione poniżej informacje mogą być również wykorzystane przez nauczycieli, którzy przygotowują uczniów do egzaminu językowego na poziomie B2, nie tylko z języka angielskiego.

Cambridge English: First to egzamin na poziomie B2 według klasyfikacji Europejskiego systemu opisu kształcenia językowego. Egzamin jest przygotowywany w Wielkiej Brytanii, na wydziale Uniwersytetu w Cambridge, a jednym z założeń przyświecających jego twórcom jest ujednolicenie jego poziomu trudności dla osób wywodzących się z różnych grup językowych.

Egzamin obejmuje cztery sprawności językowe (czytanie, pisanie, słuchanie i mówienie) oraz znajomość gramatyki i słownictwa (test gramatyczno-leksykalny – Use of English). Certyfikat Cambridge English: First, który kandydat otrzymuje po zdaniu egzaminu, potwierdza, że dana osoba jest przygotowana do używania języka angielskiego w standardowych sytuacjach komunikacyjnych.

Egzamin Cambridge English: First składa się z pięciu części nazwanych tak jak sprawności językowe, które testują. Każda z pięciu części egzaminu ma taką samą wagę. Łączny wynik kandydata oblicza się na podstawie pięciu wyników cząstkowych.

Egzamin z czytania i test gramatyczno-leksykalny oraz egzaminy z pisania i słuchania odbywają się tego samego dnia. Egzamin ustny może zostać zorganizowany tego samego dnia co egzaminy pisemne lub może zostać zaplanowany na inny dzień w niedalekim odstępie czasu.

[[wysiwyg_imageupload:739:height=415,width=600]]

Przygotowanie do egzaminu – kilka praktycznych informacji

Proces przygotowań do egzaminu może wyglądać bardzo różnie. Może przebiegać pod okiem specjalistów (np. w szkole językowej), ale wiele też można zrobić samodzielnie. Poniżej kilka informacji dotyczących kroków, jakie warto podjąć, zanim zdecydujemy się przystąpić do egzaminu.

Sprawdź swój poziom

Zanim rozpoczniemy przygotowania, warto sprawdzić, jaki jest obecnie poziom naszych umiejętności językowych i czy zmierzenie się z egzaminem Cambridge English: First w założonym czasie leży w zasięgu naszych możliwości. Aby się szybko o tym przekonać, można skorzystać z bezpłatnego przykładowego testu dostępnego w internecie.

Skontaktuj się z lokalnym centrum egzaminacyjnym

Egzaminy Cambridge są przeprowadzane w poszczególnych krajach przez autoryzowane placówki, które mają status lokalnych centrów egzaminacyjnych. Ich pracownicy udzielają szczegółowych informacji na temat cen, rejestracji oraz terminów egzaminu Cambridge English: First w danym rejonie. Egzamin jest przeprowadzany zarówno w formie papierowej, jak i komputerowej – centra egzaminacyjne decydują o oferowanej wersji. Ponadto w lokalnych ośrodkach można uzyskać informacje i wskazówki dotyczące sposobów przygotowania się do egzaminu. Lista centrów egzaminacyjnych na terenie Polski jest dostępna na stronie: www.cambridgeenglish.pl.

Zapoznaj się z dostępnymi materiałami

Przykłady arkuszy egzaminacyjnych Cambridge English: First wraz z kluczami odpowiedzi można pobrać bezpłatnie ze strony internetowej. Na stronie można również znaleźć kryteria oceny umiejętności pisania i mówienia, a także przykładowe odpowiedzi na pytania egzaminacyjne oraz informacje praktyczne, takie jak czas trwania poszczególnych części egzaminu, sposób wypełniania kart odpowiedzi oraz wykaz najczęściej zadawanych pytań (FAQs). W przypadku egzaminów ustnych nagrania można obejrzeć na kanałach Cambridge TV lub YouTube.

Tryb przygotowań samodzielnie czy w grupie?

Na rynku dostępnych jest bardzo wiele ćwiczeń i zadań egzaminacyjnych, które można wykonać samemu, ale egzamin Cambridge English sprawdza przede wszystkim umiejętność wykorzystania języka do komunikowania się z innymi osobami. Właśnie dlatego w procesie przygotowania do egzaminu bardzo ważna jest możliwość rozmowy z innymi osobami i doświadczenia, w jaki sposób nasze umiejętności językowe sprawdzają się w realnej komunikacji.

Warto również skorzystać z pomocy eksperta. Doświadczony nauczyciel, lektor czy trener potrafi udzielić cennych rad na temat zadań do wykonania w ramach egzaminu z umiejętności pisania czy sposobu prezentacji podczas egzaminu ustnego. Obecnie poza bardziej tradycyjną formą spotkań w grupach organizowanych w określonych terminach i prowadzonych przez nauczyciela, media cyfrowe oferują wiele możliwości uzyskania wskazówek egzaminacyjnych, bez konieczności uczestniczenia w tradycyjnych kursach przygotowujących do egzaminu.

Jednakże nawet bez porad eksperta (nauczyciela) sporo można osiągnąć w wyniku współpracy z innymi osobami przygotowującymi się do egzaminu. Bardzo dobrym pomysłem jest przygotowywanie się do egzaminu w grupie złożonej z ok. pięciu osób (jest to z wielu powodów optymalna liczebność grupy). Na etapie tworzenia grupy każda z osób może zostać „kierownikiem projektu” obejmującego jedną z części egzaminu (czytanie, test gramatyczno-leksykalny, pisanie, słuchanie, mówienie). Taka organizacja pracy pozwoli na podział pomiędzy członków grupy materiałów przygotowujących do egzaminu, co z kolei zmniejszy nakład pracy poszczególnych osób i może przyczynić się do obniżenia poziomu stresu związanego z egzaminem. Liczba pięciu osób w grupie zapewnia warunki do optymalnego kształcenia sprawności mówienia: nawet jeśli któraś z tych osób nie dotrze na umówione spotkanie, pozostałe mogą ćwiczyć mówienie w parach.

Jak samodzielnie kształcić poszczególne umiejętności?

Znalezienie czasu na zorganizowane zajęcia stanowi często spore wyzwanie dla osób pracujących. Proces uczenia się i doskonalenia umiejętności językowych ma jednak tę zaletę, że wiele ćwiczeń można w sposób elastyczny wkomponować w codzienne życie, zarówno prywatne, jak i zawodowe. Poniżej kilka przykładów, jak można to robić.

Umiejętność słuchania

Dużo pożytku (a przy okazji przyjemności) przynosi wykorzystanie bezpłatnych aplikacji mobilnych, które można zainstalować w telefonie komórkowym, aby ćwiczyć język angielski w trakcie dojazdów do pracy. Możemy słuchać podkastów poświęconych interesującym nas tematom lub audiobooków. Samo słuchanie to jednak trochę za mało, dlatego warto wyznaczać sobie zadania związane z tym, czego się słucha. Można po powrocie do domu przypomnieć sobie wysłuchane nagranie i napisać streszczenie tego materiału, razem z datą wykonania ćwiczenia. Można przy tym dodać własne uwagi związane z tematem wysłuchanych treści, czy też wypisać słowa i zwroty, na które zwróciło się szczególną uwagę (choćby nie było się pewnym ich znaczenia). W ten sposób zaczynamy tworzyć swoisty dziennik słuchania, bardzo przydatny w trakcie przygotowań do egzaminu. Można ów dziennik wykorzystać także w przypadku wspólnej pracy w grupie: zdać relację ze słuchania, podzielić się spostrzeżeniami na temat poruszony w poznanym nagraniu, zasugerować innym ten sposób pracy z nagraniami, polecić ciekawe podkasty czy audiobooki.

Umiejętność czytania i słownictwo

Jeżeli autentyczne teksty w dalszym ciągu stanowią pewną trudność, należy korzystać z materiałów specjalnie przygotowanych lub dostosowanych do poziomu B2. Sprawdzoną metodą jest czytanie uproszczonych wersji książek po angielsku, tzw. readersów, którym towarzyszą audiobooki z nagranym tekstem. Jednoczesne czytanie i słuchanie nagrania dodatkowo wspomaga zapamiętywanie nowego słownictwa i struktur gramatycznych oraz utrwala właściwą wymowę, której opanowanie często stanowi problem dla osoby dorosłej. Nie należy zrażać się faktem, że nie rozumiemy 100 proc. słownictwa z tekstu. Najważniejsze jest, aby zrozumieć przekaz i nie przerywać czytania, by sprawdzać pojedyncze słowa. Readersy są z reguły zaopatrzone w dodatkowe ćwiczenia, które sprawdzają zrozumienie tekstu i zmuszają nas do powrotu do jego kluczowych fragmentów. Słownictwo, które ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia tekstu, można podkreślać w czasie czytania lub notować na osobnej kartce, aby potem sprawdzić je w słowniku tradycyjnym lub online. Posiadanie dobrego słownika jest bardzo ważne, aby móc samodzielnie się uczyć. Jest to podstawowe źródło, z którego czerpiemy informacje na temat znaczenia słowa, jego wymowy i zastosowania. Dobry słownik powinien dostarczyć wszystkich tych informacji. Warto korzystać ze słowników cyfrowych (na płycie lub w Internecie), gdyż zawierają one przykłady właściwej wymowy i nie wymagają od użytkownika umiejętności czytania transkrypcji fonetycznej, zamieszczonej w słownikach tradycyjnych. Te ostatnie jednak z reguły zawierają więcej przykładów i informacji na temat kontekstu, w jakim możemy użyć danego słowa, i przykładów, jak poprawnie połączyć dane słowo z innymi. Dlatego zaleca się obecnie stosowanie zarówno słowników w formie cyfrowej, jak i papierowej, żeby zapewnić sobie, z jednej strony, szybkość pozyskiwania informacji, a z drugiej – jej kompleksowość.

W celu doskonalenia umiejętności językowych warto korzystać z wszelkich możliwości, jakie pojawiają się w trakcie naszego dnia pracy. Podejmowanie aktywnych działań mających na celu włączenie języka angielskiego do codziennych rutynowych działań prowadzonych w miejscu pracy (np. w przedszkolu), także pozwoli na rozwój językowy. Śpiewanie, które rozwija dobrą wymowę, to tylko jeden z przykładów takich działań. Nauczanie dzieci w wieku przedszkolnym odbywa się głównie poprzez naukę piosenek i rytmiczne powtarzanie tekstu po angielsku. Tę metodę bardzo dobrze znają również dorośli. Wszyscy przecież kiedyś uczyliśmy się angielskiego z tekstów ulubionych piosenek, a wyznacznikiem popularności nauczyciela języka obcego była atrakcyjność dobieranych przez niego utworów muzycznych, które analizował na lekcji. Łatwo jest przełożyć tę technikę na samodzielne uczenie się języka. Z reguły łączy nas emocjonalna więź z piosenkami, które lubimy i podśpiewujemy. Bardzo łatwo dowiedzieć się, o czym tak naprawdę śpiewamy, wchodząc np. na www.tekstowo.pl. Znajdują się tam teksty utworów w oryginale i ich tłumaczenia. Często możemy też obejrzeć teledysk, który towarzyszy piosence. Na kanale YouTube zamieszczone są piosenki wraz z napisami, umożliwia to śledzenie tekstu w tempie, w jakim jest śpiewany. Dzięki nagraniom możemy usłyszeć słowa, które rozumiemy w tekście pisanym, a które trudno jest zrozumieć w tekście mówionym. Taka pozornie relaksująca aktywność wspomaga nasze rozumienie tekstu słuchanego i wzbogaca słownictwo, nie wspominając o satysfakcji z odkrycia znaczeń treści ulubionego utworu.

Egzamin próbny

W procesie przygotowywania się do egzaminu Cambridge English: First nieocenionym narzędziem jest również egzamin próbny. Pozwala on ocenić, czy podjęte przez nas przygotowania przyniosły zakładane rezultaty, i czy osiągnęliśmy poziom umiejętności pozwalający na zdanie egzaminu. Do egzaminu próbnego można przystąpić w ramach kursu przygotowującego do egzaminu, organizowanego przez dobrą szkołę językową. Dodatkowo renomowane szkoły językowe, legitymujące się logo Cambridge English Preparation Centre, a posiadające ogromne doświadczenie w przygotowywaniu kandydatów do egzaminów Cambridge, umożliwiają przystąpienie do testu próbnego oferowanego bezpośrednio przez Cambridge English w ramach tzw. pretestingu. Taką możliwość stwarzają też np. szkoły językowe funkcjonujące przy autoryzowanych centrach egzaminacyjnych.

Jeżeli okaże się, że nasza znajomość języka angielskiego nie osiągnęła jeszcze poziomu egzaminu Cambridge English: First, wówczas, na początek, warto rozważyć przystąpienie do egzaminu Cambridge English: Preliminary. Egzaminy Cambridge English stanowią konstrukcję obejmującą szereg powiązanych ze sobą kroków. Innymi słowy, jeżeli uważamy, że jest jeszcze za wcześnie na przystąpienie do egzaminu First, to zdawanie egzaminu Preliminary stanowi dobry sposób na oswojenie się z formatem egzaminów.

Powiązane artykuły